KOLLUM – Zaterdag 4 mei om 20.00 uur werd er een herdenkingsbijeenkomst gehouden bij het verzetsmonument op de Soensterdijk onder Kollumerpomp. Vanaf Willem Loréweg bij Kollumer Oudzijl werd er een “stille tocht” gehouden naar het verzetsmonument. Bij het monument aan gekomen speelde Chr. Muziekvereniging “Advendo” uit Munnekezijl een lied/koraal, daarna hield wethouder Jelle Boerema van de gemeente Noardeast-Fryslân een toespraak. Een leerling van de Chr. Basisschool “de Wegwijzer” uit Kollumerpomp Mare Hollander las een toepasselijk gedicht voor.

Om acht uur werd de Last Post geblazen door Heine Adema, daarna werd er een minuut stilte in acht genomen. Na de minuut stilte werden de kransen en bloemen gelegd door wethouder Jelle Boerema en diverse organisaties. Vervolgens kon iedereen bloemen neer leggen bij het monument.

De Stichting Friesland 1940-1945, de Bond van Wapenbroeders, familieleden van mensen in het verzet 1940-1945, het Oranje comité Kollum en Vereniging Plaatselijk Belang Kollum met leerlingen van de basisscholen uit Kollum.

Toespraak Wethouder Jelle Boerema van de gemeente
Goed dat we hier met zo velen aanwezig zijn bij het monument aan de Soensterdyk, om samen te herdenken. Wij herdenken vandaag op 4 mei de slachtoffers, burgers en militairen, van de Tweede Wereldoorlog, maar ook de Nederlanders die zijn omgekomen bij oorlogen, gewapende conflicten en vredesoperaties na de Tweede Wereldoorlog, vaak ver van huis, die hun leven gaven voor vrede en vrijheid. Door te herdenken beseffen we hoe rijk we zijn omdat we vrij zijn, vrij zijn in onze opvattingen, vrij zijn in de keuze van ons geloof en vrij zijn in de inrichting van ons leven .In het bijzonder herdenken wij vandaag de namen hier op het monument aan de Soensterdijk.

Gerrit Bleeker, Heine de Bruin, Jacob de Graaf en Pieter Postma
In de nacht van 13 op 14 april 1945 raakten zij als strijders van de Binnenlandse Strijdkrachten in gevecht met Duitse soldaten bij het sluizencomplex bij Dokkumer Nieuwe Zijlen, hier verderop. Zij betaalden de hoogste prijs, zo kort voor de bevrijding.Achter deze vier namen, schuilt een verhaal. Een verhaal van een mens die onze vrijheid heeft betaald met zijn leven. Een verhaal van een mens die gemist werd door degenen die achterbleven.

Vanavond willen we ook denken aan de mensen die in de oorlog in verzet kwamen. Dorpsgenoten die niet accepteerden dat Duitsland de dienst ging uitmaken, dat ons land werd bezet, dat de rechtsstaat buiten werking werd gezet, dat onze vrijheden werden ingeperkt. Het instellen van een avondklok, het eten op de bon. Ze lieten niet toe dat de Nederlandse bevolking moest lijden onder terreur en onderdrukking.Wij kunnen alleen maar diep respect hebben voor al diegenen die eens besloten de daad bij het woord te voegen om daarmee hun leven te wagen en soms te geven voor de vrijheid van ons land. Hen gedenken we vanavond en laten we dat blijven doen door hun verhalen te blijven vertellen, te blijven delen.

Anno 2019 kunnen wij in vrijheid herdenken. Maar de vrijheid is niet vanzelfsprekend. Bijna iedere dag zien wij beelden op de televisie, foto’s in de krant of op internet waar vrijheid ver te zoeken is. Beelden uit een door oorlog verscheurd Syrië en Irak. De vreselijke aanslagen in Sri Lanka. Mensen in de greep van angst en terreur en op de vlucht. Op dit moment zijn er zestig miljoen mensen op de vlucht voor geweld, vervolging en oorlog. Van hen is de helft jonger dan achttien jaar. Het aantal mensen op de vlucht is sinds de Tweede Wereldoorlog nog nooit zo hoog geweest als nu. Dit stemt tot nadenken. Het geeft aan dat herdenken van slachtoffers van de oorlog relevant blijft, net als het vieren van de vrijheid.

Daarom herdenken is tegelijk ook nadenken. Het gaat om de betekenis van dat verhaal, dat niet ophield in 1945, het gaat juist om de betekenis van dat verhaal voor de generaties na de Tweede Wereldoorlog en de generaties die na ons komen. Het centrale thema van het comité 4 en 5 mei is ‘vrijheid geef je door’. De verhalen van toen, van ruim 70 jaar geleden moeten worden door verteld. Daarom ben ik blij dat er vandaag zoveel jongeren hier aanwezig zijn. En wat is het mooi dat de basisschool uit Kollumerpomp dit monument heeft geadopteerd en op die manier zorg draagt voor het verleden.

De actualiteit en de geschiedenis drukken ons met onze neus op de feiten. Wat toen gebeurd is, mag nooit meer gebeuren. We moeten ons blijven realiseren, dat vrijheid nooit vanzelfsprekend is. Het is onze verantwoordelijkheid, en die van de generaties na ons, om die vrijheid door te geven. En laat het leven en sterven van al die moedige mensen ons vandaag tot een voorbeeld zijn. Een leidraad voor tolerantie en menslievendheid.

Gedicht voorgelezen door Mare Hollander

Stel je eens voor

Stel je eens een meisje voor van mijn leeftijd. Bruine haren, groene ogen, een lieve familie, misschien wel dezelfde stem. Alleen dan 74 jaar geleden. Er is maar één verschil tussen ons. Bij haar was er oorlog, en bij mij niet. Zij moest onderduiken en ik ga naar school. Zij zag familieleden sneuvelen, terwijl ik op familiebezoek ging. Zij moest afschuwelijke pijn verdragen en ik, ik groeide op in een warm gezin Je kunt ervoor kiezen om de oorlog als een bladzijde om te slaan en door te gaan naar het volgende hoofdstuk. Dat is een keuze. Maar bedenk wel, dat dit gaat over mensen, zoals jij en ik. Want dat meisje, met die bruine haren en die groene ogen, dat had ik evengoed kunnen zijn.

© Foto: Sake Beerstra / rtvnof.nl